Araçlarımızda, merak ettiğimiz birçok özellik bulunmakta. Bu özellikleri bazen kulaktan dolma bilgilerle az çok öğreniyoruz. Tabii, bu kulaktan duyma bilgilerle yetinmek istemeyenler de bulunuyor. Biz de bu kullanıcılar için çoğu bilgiyi detaylı bir şekilde anlatıyoruz. Bugünkü konumuz ise retarder nedir ve ne işer yarar? Gelin hep birlikte detaylarına değinelim.
Retarder nedir?
Retarder nedir sorusu, birçok araç sürücüsünün merak ettiği bir konudur. Genellikle ağır vasıta araçlarda kullanılan bu sistem, yardımcı fren sistemi görevi görmektedir. Ağır araçları durdurmak, normal araçlara göre daha zordur. Ağırlıkları fazla olduğu için de aracın ana fren sistemine çok yük bindirmektedir. Retarder ise bu konuda araçların ve sürücülerin yardımına koşar. Retarder, manyetik veya hidrolik bir yapıda olması sayesinde de herhangi bir aşınma durumu yaşamaz. Bu sistem sayesinde, hem aracınız daha güvenli bir şekilde yavaşlar hem de frenlerinizin ömrü uzar.
Retarder nasıl çalışır?
Retarder nedir sorusunun ardından en çok merak edilen şey ise bu sistemin nasıl çalıştığıdır. Toplamda üç farklı retarder tipi bulunmaktadır. Bunlardan ilki Hidrodinamik Retarder, ikincisi Elektromanyetik Retarder ve sonuncusu da Egzoz Freni olarak karşımıza çıkar. Peki bunlar arasındaki farklılıklar nedir ve nasıl çalışmaktadırlar. Bu sistemlerin çalışma şekillerini şöyle özetleyebiliriz:
- Hidrodinamik Retarder: Bu retarder tipi, şanzımana entegre edilerek kullanılmaktadır. Sürücünün, direksiyon çevresinde bulunan retarder kolunu indirmesiyle birlikte elektronik kontrol ünitesi tarafından retarder’e yağ pompalanmaya başlar. Bu yağ, rotor ve stator adlı iki parça arasına gönderilir. Rotor döndüğü sırada da yağ ile etkileşime girer. Yağ da doğal olarak dönmeye başladığı için aralarında bir sürtünme oluşur ve bu da aracı yavaşlatır. Bu sürtünme sonucunda açığa çıkan yüksek ısı ise radyatör sistemi ile birlikte dışarı atılır.
- Elektromanyetik Retarder: Bu retarder tipi, aracınızın şaftına monte edilerek çalışmaktadır. Adından da anlaşılacağı gibi manyetik alan oluşturarak çalışan bu sistem, olası aşınmalara maruz kalmaz. Sürücünün direksiyon çevresinde bulunan retarder kolunu çekmesiyle birlikte sistem devreye girer. Sistem devreye girdikten sonra retarder üzerindeki bobinlere elektrik akımı olur. Bu akımdan sonra bobinlerin çevresinde güçlü bir manyetik alan oluşur. Bu manyetik alan, yakındaki metal diskler için de akım Foucault akımı oluşturur. Bu akım da dönen fren disklerine karşı yönde kuvvet uygular. Bu sayede araç yavaşlamaya başlar.
- Egzoz Freni: Bu sistem, diğer yöntemlere göre daha basit bir şekilde çalışır. Sürücü, direksiyon çevresinde yer alan retarder kolunu aktif hale getirerek sistemi çalıştırır. Sistem çalıştıktan sonra, egzoz çıkışına yerleştirilmiş kelebek valfi kapanır veya daralır. Bu da doğal olarak egzoz gazlarının çıkışını kısıtlar. Egzoz gazı dışarı çıkamayınca da motorda iç basınç oluşur. Bu iç basınç da pistonları yavaşlatır. Bu sayede de araç yavaşlamaya başlar.
Retarder aracı tamamen durdurabilir mi?
Hayır, retarderler araçları tamamen durduramazlar. Zaten retarderlerin amacı da bu değildir. Bu sistem, aracınızın hızını düşürmek üzerine kurulmuştur. Frenlere herhangi bir direkt müdahalesi olmadığı için fren kilitlemesi yapamaz. Bu nedenle de aracı tamamen durduramaz. Retarderin ana amacı, aracınızı minimum fren gücü kullanarak yavaşlatmaktır. Bu da sizlere daha konforlu bir sürüş sunar ve frenlerinizin ömrünü uzatır.
Retarder hangi araçlarda kullanılır?
Retarderler genelde ağır vasıtalarda kullanılmaktadır. Bu tarz araçlar, ağır yapılarından dolayı normal araçlara nazaran daha çok fren gücüne ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle frenleri daha hızlı bir şekilde aşınmaktadır. Buna engel olmak için de retarder sistemleri geliştirilmiştir. Bu sistem sayesinde, fren kullanmadan aracınızı büyük oranda yavaşlatabilirsiniz. Normal binek araçlardaki fren sistemleri yeterli olduğu için bu sistem kullanılmamaktadır. Aynı zamanda ekstra maliyete ve alana ihtiyaç duyacağı için binek otomobiller için uygun bir teknoloji değildir.
Retarder arızalanırsa ne olur?
Retarder nedir sorusunu tüm detaylarıyla cevaplardık. Peki bu sistem arızalanırse ne olur? Retarder arızalanması, sürüş halinde gerçekleşirse büyük tehlikelere davetiye çıkartabilir. Özellikle uzun yoldaysanız, bu sistemin arızalanması sonucu tüm yük frenlere binecektir. Bu da frenlerin aşınmasına ve fren kaybı yaşanmasına neden olabilmektedir. Yokuş aşağı durumlarda, retarder tarafından yavaşlama sağlanamadığı için sürekli frenleme yapmanız gerekecektir. Bu da frenin yoğun baskı altında kalmasına ve fren boşalmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle, olası arızalar ile karşılaşmamak adına retarder bakımlarınızı zamanında ve doğru şekilde yapmanız gerekmektedir.
Retarder kullanmanın avantajları nelerdir?
Retarder nedir, ne işe yarar ve nasıl çalışır gibi soruların hepsini cevapladık. Peki bu sistemin avantajları nelerdir? Retarder kullanımının birçok avantajı bulunmaktadır. Bunlardan en bilineni, yukarıda da bahsettiğimiz gibi fren ömrünü uzatmasıdır. Bu da doğal olarak bakım maliyetini azaltarak cüzdanınız için avantaj sağlamaktadır. Yokuş yollarda kontrollü bir yavaşlama sağlaması ve sürüş konforunu artırması da bu avantajlar arasında sayılabilmektedir. Motordan bağımsız çalışması nedeniyle de yakıt tüketiminde bulunmaz.
Retarder, daha güvenli ve konforlu bir sürüş deneyimi sunar.
Bugün sizlerle retarder nedir sorusunun cevabını aradık. Aracınızın fren yükünü düşürerek yavaşlatma sağlayan bu sistem, birçok açıdan avantaj sağlamaktadır. Bu avantajlardan en dikkat çekeni, fren ömrünü uzatması ve daha güvenli bir sürüş deneyimi sunmasıdır. Ağır vasıta araçlarda kullanılan bu teknoloji, hem aracınızın hem de sizin yükünüzü hafifleten bir teknolojidir.
Retarder nedir adlı yazımız hoşunuza gittiyse, buraya tıklayarak SCR nedir adlı içeriğimize gidebilirsiniz.
