Araçlar ile ilgili merak ettiğimiz birçok soru var. Bunlardan birisi de “Diferansiyel nedir?” sorusu. Araç tekerleklerinin hız farkını dengelemeye yarayan bu sistem, karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu nedenle, sürücülerin anlamakta zorlandığı parçalar arasında yer alıyor. Biz de bugün sizlere “diferansiyel nedir” sorusunun cevabını tüm detaylarıyla anlatacağız. Gelin lafı daha da uzatmadan diferansiyel nedir, ne değildir bir bakalım.
Diferansiyel nedir?
“Diferansiyel nedir” sorusu, birçok sürücü tarafından merak edilmektedir. Oldukça ilgi çekici bir yapıya sahip olan bu sistem, tekerleklerin senkronizasyonunu sağlamaktadır. Aracınız ile bir viraja girdiğinizde, her teker farklı bir açıda ve farklı bir hızda hareket etmelidir. Eğer araç döndüğü sırada tüm tekerlekler aynı hızda hareket etseydi, araç kaymaya başlardı. Bunun nedeni de aracın iç tekerleklerinin dış tekerleklerden daha kısa mesafe katetmesidir. Bu hız farkını dengeleyen sisteme de diferansiyel denmektedir. Diferansiyel, aracı döndürdüğünüz sırada, iç tekerlerin daha yavaş dönmesini, dış tekerlerin ise daha hızlı dönmesini sağlar.
Diferansiyel nasıl çalışır?
Diferansiyel nedir sorusuna cevap bulduysak, gelin bu sistemin nasıl çalıştığına da bir değinelim. Aracı hareket ettiren şey motor gücüdür. Motor, ürettiği enerjiyi ve gücü akslara aktarır. Bu süreçte de diferansiyel devreye girer. Diferansiyel içerisinde bulunan dişliler, araç düz yolda ilerlerken tüm tekerlekleri aynı hızda döndürür. Aracınızla bir viraja girerseniz, bu dişliler tekerleklerin hızlarını viraja göre ayarlar. Yani araç dönüş yaptığı sırada tekerleklerdeki hız değerleri farklı olur.
Diferansiyel tipleri
Her araca ve her koşula göre farklılıklara sahip diferansiyel tipleri mevcuttur. Bu farklılıklar, aracın tipine ve kullanım alanına göre değişiklik göstermektedir. Bazı araçlar tamamen dağlık alanlarda kullanılmak için tasarlanmıştır. Bu nedenle bu araçların diferansiyel sistemleri de bu koşullara göre tasarlanır. Öne çıkan diferansiyel tipleri ise şu şekildedir:
Açık Diferansiyel: Binek otomobillerin büyük bir çoğunluğunda bu sistem bulunmaktadır. Düz ve engebesiz yollar için en ideal diferansiyel tiplerinden biridir. Bu diferansiyel tipinin dezavantajı ise çekiş gücünün sınırlı olmasıdır. Eğer aracınızın tekerleklerinden birisi boşa dönerse, diğer tekerleklere de güç gitmeyecektir.
Sınırlı Kayma Diferansiyeli: Bu diferansiyel tipi, genellikle yüksek performans sunan arabalarda karşımıza çıkar. Açık diferansiyelin aksine, bu sistemde tekerin boşa dönmesi durumunda tüm güç diğer tekerlere gönderilir. Bu da yol tutuşunu artırarak daha yüksek performans almanıza olanak tanır.
Kilitlemeli Diferansiyel: Bu diferansiyel sistemi, genel olarak engebeli ve dağlık arazilerde kullanılan araçlarda tercih edilmektedir. Bu sistem, gerekli durumlarda tekerlekleri kitler ve hepsini bir arada döndürmeye çalışır. Bu sistem sayesinde, zor arazi koşullarında rahatlıkla ilerleyebilirsiniz.
Elektronik Diferansiyel: Bu sistem, diğer diferansiyel sistemlerinden yapısal olarak da farklıdır. Normal diferansiyellerin aksine, bu modelde herhangi bir dişli sistemi bulunmaz. Elektronik diferansiyeller, tork dağılımını fren sistemi aracılığı ile yönlendirir. Her ne kadar elektronik ve ucuz bir sistem olsa da performans açısından rakiplerinin gerisindedir.
Diferansiyel arızalanırsa ne olur?
Diferansiyel nedir, ne değildir anlattık. Peki bu sistem arızalanırsa başımıza ne gelir? Diferansiyel, aracınız için kritik bir parçadır. Bu sistemin arızalanması, irili ufaklı birçok problemi de beraberinde getirir. Aracın kaymasını engelleyen temel parçalardan olan diferansiyel, arızalanması durumunda görevini yerine getiremeyecektir. Bu nedenle, aracınız kaymaya ve savrulmaya başlayacaktır. Eğer arızanın boyutu daha büyükse, aracınız hiç hareket etmeyecektir. Diferansiyel, tekerlerdeki hız farkını ayarlamasının yanı sıra, motor torkunu da tekerleklere ileten bir sistemdir. Bu işlevini yerine getiremediği senaryoda ise aracın tekerlerine güç gitmeyecek ve hareket etmeyecektir. Bunun yanında, sistemde oluşacak aşınmalar da uğultu ve gıcırdama sesleri ile kendini gösterecektir.
Diferansiyel sistemi her araçta bulunur mu?
Diferansiyel nedir sorusu kadar merak edilen bir konu varsa o da bu sistemin hangi araçlarda olduğudur. Diferansiyel sistemi, neredeyse tüm araçlarda bulunan bir teknolojidir. Binek otomobillerin hepsinde yer alan bu sistem, önden çekişli ve arkadan çekişli araçlarda farklı konumlarda bulunmaktadır. Aynı şekilde SUV, ağır vasıta araçlar ve ticari araçlarda da bu sistem bulunmaktadır. Diferansiyel sisteminin bulunmadığı araçlar ise genelde motosikletlerdir. Bu tarz araçlarda, tek arka teker bulunmaktadır. Bu nedenle dengelemeye ihtiyaç yoktur. Bunun yanında bazı özel üretim araçlarda da bu teknolojiler bulunmayabiliyor.
Diferansiyel, tekerleklerinizin hız farkını dengelemekle görevli bir sistemdir.
Bugün sizlerle diferansiyel nedir sorusuna cevap aradık. Diferansiyel sistemi, dört tekerlekli araçlarda bulunan bir dengeleme sistemidir. Araçlarda bulunan 4 teker, gidiş ve dönüş yönlerine göre farklı yollar kat etmektedir. Bu nedenle hızlarının farklı olması gerekmektedir. Eğer bu tekerleklerin hızları aynı olursa, araç kaymaya başlayacaktır. Diferansiyel sistemi de bu hız farklılıklarını ayarlayan ve dengeleyen kritik bir sistemdir. Bu sistemin düzgün çalışmaması ve arızalanması, aracınızın tamamen hareketsiz kalmasına yol açabilir.
Diferansiyel nedir adlı yazımız hoşunuza gittiyse, buraya tıklayarak motor rektefiye nedir ve nasıl yapılır adlı yazımıza göz atabilirsiniz.
